به نقل از «ایران اکونومیست»

جزئیات همکاری ایران و روس در استخراج اطلاعات در دریای خزر

تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۲۲۶۹۰۵

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور با اشاره به جزئیات همکاری ایران و روسیه در دریای خزر گفت: ما در اجرای این مطالعات اصرار داریم که خدمتی که از سمت طرف روسی دریافت می‌کنیم، انتقال تجربه، ارائه آموزش و توانمندسازی متخصصان ایرانی باشد و علت طولانی شدن فرایند اجرای این همکاری نیز همین موارد است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش ایران اکونومیست دکتر رضا جدیدی در حاشیه نشست مشترک محققان سازمان زمین‌شناسی با طرف روسی در جمع خبرنگاران، برگزاری این نشست را در راستای بررسی جوانب همکاری مشترک میان محققان ایران و روس در حوزه‌های زمین‌شناسی دانست و گفت: با امضای تفاهم‌نامه‌ای که منعقد شده است، مقرر شده بود میان طرفین توافق این تفاهم‌نامه، ابعاد فنی این همکاری با کشور روسیه مشخص و شرح خدمات آن نیز نهایی سازی شود، در این راستا تیم روسی یک هفته در ایران حضور دارند و ما میزبان آنها هستیم.

وی بازدید از توانمندی‌های سازمان زمین‌شناسی و همچنین توانمندی‌های آزمایشگاهی بخش خصوصی در حوزه زمین‌شناسی را از برنامه‌های حضور این تیم روسی در ایران عنوان کرد و یادآور شد: با توجه به اینکه خدمات آنالیز نمونه‌های زمین‌شناسی در این همکاری مشترک با محققان روسی قرار است در قلمرو جمهوری اسلامی ایران انجام شود، از این رو این تیم از آزمایشگاه‌های ما بازدید خواهند داشت. 

جدیدی با بیان اینکه برای این همکاری کارگروه‌های مختلفی تشکیل شده است، یکی از آنها را کارگروهی برای بازدید این هیات از آزمایشگاه‌های تخصصی زمین‌شناسی کشور دانست و اظهار کرد: مطالعه بر روی بلوک‌های شمال و جنوب دریای کاسپین از مورد تحقیق متخصصان روسی است که از سال آینده در صورت فراهم شدن شرایط، اجرایی خواهد شد؛ از این رو به منظور ارزیابی بر روی بلوک‌های شمال و جنوب، کارگروهی این مناطق را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

به گفته وی، این ارزیابی‌ها به منظور بررسی زیر ساخت‌ها و امکانات حضور متخصصان روسی و ایرانی صورت می‌گیرد.

مدیر کل دفتر برنامه‌ریزی، فناوری و بودجه سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور درباره میزان سرمایه‌گذاری برای انجام این ارزیابی‌ها، گفت: کل حجم سرمایه‌گذاری جمهوری اسلامی ایران در این حوزه تقریبا مشخص شده، ولی ما در اجرای این مطالعات اصرار داریم که خدمتی که از سمت طرف روسی دریافت می‌کنیم، انتقال تجربه، ارائه آموزش و توانمندسازی متخصصان ایرانی باشد و علت طولانی شدن فرایند اجرای این همکاری نیز همین موارد است و برای تحقق آن نیاز است تا مراحل نهایی‌سازی آن انجام شود، ضمن آنکه تاکید داریم کلیه خدمات آزمایشگاهی این طرح در کشور انجام شود. این مورد خارج از قرارداد است.

وی به وضعیت زیر ساخت‌های آزمایشگاهی در حوزه زمین‌شناسی در کشور اشاره کرد و گفت: در این همکاری سعی کردیم برای جلوگیری از خروج ارز، آنالیزها را با تجهیزات خوبی که در اختیار بخش معدنی و مواد معدنی کشور وجود دارد، انجام دهیم؛ از این رو طبق هماهنگی‌ها و بازدیدهایی که صورت گرفت، در زمینه اینکه نمونه‌ای از کشور خارج نشود، به توافق رسیدیم و بر این اساس نمونه‌ها در ایران می‌ماند و برای طرف روسی نیز این امر مسجل شده است که کلیه نمونه‌برداری‌های زمین‌شناسی و اکتشافی در داخل قلمرو جمهوری اسلامی ایران صورت گیرد.

جدیدی خاطر نشان کرد: در خصوص سن‌سنجی نمونه‌ها و مطالعات ایزوتوپی آنها با توجه به اینکه این فناوری به صورت مناسب در کشور وجود ندارد، امکان این هست که به صورت محدود و در چارچوب قوانین و مقررات، نمونه‌ها به خارج ارسال شود که این امر بسیار محدود است.

به گفته وی در جریان سفر هیات روسی به ایران توانمندی آزمایشگاهی کشور از سوی تیم روسی تائید خواهد شد.

جدیدی با بیان اینکه رقم‌های سرمایه‌گذاری در حوزه‌های حقوقی ممکن است دستخوش تغییراتی شود، افزود: پایان این سفر در هفته آینده است و خروجی دیدارها، برگزاری اولین اجلاس مشترک میان ایران و روسیه است که در روزهای آینده برگزار می‌شود.

به گزارش ایران اکونومیست، آلکساندر واشورین، مدیر فنی پروژه همکاری مشترک ایران و روسیه نیز در جمع خبرنگاران گفت: موضوعاتی که در نشست مشترک مطرح شد، توسعه پایگاه اطلاعاتی زمین‌شناسی ایران بود و همچنین موضوع همکاری‌های بین ایران و روسیه مورد بررسی قرار گرفت.

وی ادامه داد: گسترش پایگاه‌های اطلاعاتی زمین‌شناسی بیشتر و تهیه نقشه‌های کاری بیشتر برای اکتشاف معادن از دیگر موضوعات مطرح در این نشست بوده است.

واشورین خاطرنشان کرد: همکاری‌های ایران و روسیه در زمین‌شناسی قدمت زیادی دارد، به گونه‌ای که در دهه ۷۰ همکاری گسترده‌ای در زمینه مطالعات زمین‌شناسی میان ایران و شوروی سابق وجود داشت که در زمینه تصاویر هوایی شمال ایران بوده است. بعد از آن وقفه‌ای ایجاد شد و از سال ۲۰۰۰ مجددا این همکاری‌های علمی میان دو کشور آغاز  شد.

مدیر فنی پروژه همکاری مشترک ایران و روسیه با اشاره به همکاری اخیر ایران و روسیه، این امر را فرصتی برای توسعه همکاری‌های علمی دانست و خاطر نشان کرد: یک زمین‌شناس همواره این امید را دارد که بخشی از زمین را کشف کند و امیدواریم با تقویت پایگاه داده‌های زمین شناسی ایران، منطقه جدید کشف شود و این امر می‌تواند به تقویت اقتصاد ایران منجر شود.

به گزارش ایران اکونومیست، همکاری مطالعاتی مشترک با امکانات و نیروهای متخصص کشور روسیه در بخش ایرانی دریای کاسپین طی دو سال آینده مهمترین برنامه کاری دفتر زمین‌شناسی دریایی سازمان زمین‌شناسی است و این برنامه مطالعاتی به عنوان زیرمجموعه‌ای از همکاری‌های چند منظوره بین سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور و هلدینگ زمین‌شناسی روسی Rosgeo  تحت حمایت کمیسیون اقتصادی مشترک ایران و روسیه انجام خواهد شد که مقدمات انعقاد قرارداد مطالعه جامع زمین‌شناسی کاسپین جنوبی با سفرهای کارشناسان دو طرف فراهم شده است.

تولید داده‌های جدید و ارزشمند برای اولین بار برای بخش جنوبی دریای کاسپین و انتقال دانش و تجهیزات مدرن پژوهشی و کاوش‌های دریایی به سازمان زمین‌شناسی از مهم‌ترین ویژگی‌های این طرح مطالعاتی است. این مطالعات در برگیرنده بررسی‌های زمین‌شناسی، زیست محیطی و اقلیم دیرینه منطقه است.

در بخش زمین‌شناسی این مطالعات، مطالعه ساختار زمین تا عمق حدود ۵۰ کیلومتری(مرز گوشته و پوسته زمین)، ویژگی‌های پوشش رسوبی ضخیم در این حوضه و بررسی رسوبات سست سطحی بستر دریا مدنظر است. شناسایی شواهد گسل‌های پویا و لرزه‌زا در رسوبات سطحی بستر، مطالعه شرایط این رسوبات از دیدگاه ویژگی‌های اقتصادی و احتمال آلودگی به فلزات سنگین و مواد هیدروکربوری و از عمق‌یابی دقیق، شناسایی پتانسیل رخداد زمین‌لغزش‌های زیر دریایی در بخش‌های پرشیب در این حوضه از اهداف دیگر این مطالعات به شمار می‌رود.

انجام حفاری‌های مغزه‌گیری در عمق‌های مختلف آب دریا و همچنین بخش جلگه جنوبی کاسپین به منظور دستیابی به ترازهای مختلف از رسوبات متعلق به زمان کواترنری از موارد تعریف شده در این پروژه است که با مطالعه دقیق مغزه‌های به‌دست آمده، شرایط اقلیم دیرینه حاکم در این بخش از کره زمین، تغییرات تراز آب دریای کاسپین در حدود ۲ میلیون سال گذشته مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت تا بر اساس آن الگوی تغییرات اقلیم، شناسایی و شرایط آینده پیش‌بینی شود.

بخش جنوبی دریای خزر که تماما در محدوده دریای سرزمینی ایران واقع است، فاقد اطلاعات مناسب عمقی زمین‌شناسی است، اگرچه شرکت نفت خزر مطالعاتی در این منطقه انجام داده، اما این تحقیقات تنها در راستای اهداف اکتشاف نفت و تا عمق‌های مشخص انجام شده و کمتر در دسترس زمین‌شناسان مشتاق و محققان بخش‌های زیستی و شیلات قرار دارد و این در حالی است که اطلاعات بسیار عمیق زمین‌شناسی، مطالعات ویژگی‌های رسوب‌شناسی و ژئوشیمی رسوبی رسوبات بستر و همچنین ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آب این دریا برای این منطقه بسیار ضروری است تا بتوان در ارتباط با ساختمان عمقی زمین، مرز پوسته و گوشته، ضخامت پوشش رسوبی روی آنها، ویژگی‌های مخاطرات زمین‌شناختی آن، شرایط زیست محیطی و اقتصادی رسوبات سطحی بستر و محیط آب اظهار نظر کرد.

همچنین، وجود ایده ارتباط ژنتیکی دریای خزر با دریای سیاه، ساختار زمین‌شناسی خاص و عمق نسبتا زیاد و مطرح بودن ساختمان پوسته‌ای شبه اقیانوسی، ضخامت بسیار زیاد رسوبات متعلق به ۵ میلیون سال گذشته، ایده فرونشینی و سرعت بالای رسوبگذاری در بخش جنوبی، داشتن تکتونیک فعال لرزه‌زا و نامشخص بودن عمق ناپیوستگی موهو(مرز پوسته و گوشته) مورد توجه زمین‌شناسان و متولیان بخش انرژی و مخاطرات منطقه و جهان، همچنین داشتن گونه‌های زیستی منحصربه‌فرد و با ارزش از جمله ماهیان خاویاری مورد توجه زیست‌شناسان و متخصصان علم و صنعت شیلات به این منطقه شده است.

دستگاه‌های ذینفع از نتایج طرح مطالعات زمین‌شناسی دریایی در دریای خزر، وزارت صنعت، معدن و تجارت؛ وزارت راه و شهرسازی؛ سازمان هواشناسی کشور؛ سازمان حفاظت از محیط زیست؛ وزارت جهاد کشاورزی؛ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ پژوهشگاه ملی اقیانوس‌شناسی و علوم جوی؛ پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله؛ وزارت نیرو؛ وزارت نفت؛ سازمان انرژی اتمی؛ وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح؛ سازمان نقشه‌برداری کشور؛ ستاد کل نیروهای مسلح و همچنین بخش‌های خصوصی خواهند بود.

 

منبع: خبرگزاری ایسنا

منبع: ایران اکونومیست

کلیدواژه: سازمان زمین شناسی زمین شناسی زمین شناسی ایران و روسیه همکاری مشترک دریای کاسپین معدنی کشور دریای خزر طرف روسی نمونه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۲۶۹۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

۵۴۳ میلیون دلار، ارزش خدمات باغ ملی گیاه شناسی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس، این مرکز در گزارشی موضوع زوال باغ ملی گیاه شناسی بر اثر توسعه شهری نامتوازن را بررسی کرد.

در این گزاش آمده است:

باغ‌های گیاه‌شناسی، مکان‌هایی هستند که مجموعه‌هایی از گیاهان زنده را با اهداف پژوهش، حفاظت، نمایش و آموزش نگهداری می‌کنند. باغ‌های گیاه‌شناسی نقش مهمی را در حفظ تنوع زیستی ایفا می‌کنند. این باغ‌ها که عموماً در فضا‌های شهری قرار گرفته‌اند؛ باعث ایجاد پیوند دوباره انسان و طبیعت شده و به بخشی از اکوسیستم شهری بدل شده‌اند.   باغ گیاه‌شناسی ملی ایران با قدمت طولانی ۵۵‌ساله در زمینی به وسعت ۱۴۵ هکتار بالغ‌بر ۴۰۰۰ گونه گیاهی بومی، انحصاری، نادر و در معرض خطر انقراض را در خود جای داده است و طی دهه‌های اخیر به یک اثر ملی منحصربه‌فرد در موضوع حفاظت از ذخایر ژنتیکی در مجاورت پایتخت تبدیل شده‌است. این باغ در مقایسه با دیگر باغ‌های گیاه‌شناسی ملی در جهان در رتبه سوم از منظر تعداد گونه‌های مورد حفاظت و در رتبه پنجم از منظر وسعت قرار دارد. این باغ در دامنه جنوبی رشته کوه البرز در اراضی چیتگر، در شمال غربی تهران واقع گردیده است.   طی سالیان اخیر توسعه نامتوازن شهری در منطقه ۲۲ و بلندمرتبه‌سازی‌ها در مجاورت این باغ، نگرانی‌هایی را بابت زوال این باغ ایجاد کرده که در این راستا گزارش حاضر سعی کرده است، ضمن بررسی ارزش‌های مختلف این باغ اعم از ارزش‌های اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، مروری بر ضوابط حریم باغ‌های گیاه‌شناسی در جهان و ایران داشته‌باشد و پیامد‌های مختلف عدم رعایت حریم را به برنامه‌ریزان شهری گوشزد کند.    ارزش‌های باغ‌های گیاه‌شناسی در نگاه کلی به دو دسته ارزش‌های بهره‌برداری (شامل موجودیت، میراث آیندگان و نوع‌دوستی) و ارزش‌های غیر‌بهره‌برداری (شامل استفاده مستقیم و غیر‌مستقیم) قابل طبقه‌بندی است. در‌خصوص باغ ملی گیاه‌شناسی ایران اگرچه تاکنون ارزش‌گذاری اقتصادی رسمی توسط هیچ‌یک از دستگاه‌های متولی در کشور انجام نشده است، اما براساس مطالعات پیشین در‌صورتی‌که این باغ به‌عنوان ثروت ملی کلی ایرانیان در نظر گرفته شود، صرفاً ارزش خدمات تفرجی - حفاظتی این گنجینه ملی برابر با ۵۴۳،۸۳۵،۸۵۰ دلار در سال برآورد می‌شود.    رعایت حریم باغ‌های گیاه‌شناسی به‌واسطه حفاظت از این باغ‌ها به‌عنوان زیستگاه‌های انسان‌ساخت در سطح جهان همواره مورد توجه بوده است. به‌طور مثال در باغ گیاه‌شناسی کیو در لندن که ۱۳۲ هکتار وسعت دارد، یک منطقه حائل با وسعت ۳۵۰ هکتار در نظر گرفته شده‌است که نشان از اهمیت منطقه حائل برای حفظ کارکرد و حفاظت فیزیکی باغ‌های گیاه‌شناسی دارد. در ایران نیز مطابق با رویه انجام گرفته در سایر کشورها، حریم باغ ملی گیاه‌شناسی در سال ۱۴۰۱ به تصویب رسیده است که براساس آن ضلع شمالی باغ گیاه‌شناسی در جنوب اتوبان شهید همدانی جزء حریم باغ بوده و حداکثر ارتفاع مجاز ساخت برای کاربری‌های مجاز در این محدوده با رعایت سایر ضوابط حریم ۱۵ متر تعیین شده‌است.    بلندمرتبه‌سازی در مجاورت باغ ملی گیاه‌شناسی می‌تواند پیامد‌های ناگواری نظیر کاهش شدید سفره‌های آب زیرزمینی منطقه و باغ، خزان زودرس گونه‌های گیاهی به‌دلیل کاهش وزش باد و جریان‌های خنک‌کننده، تشکیل جزایر حرارتی و افزایش دما در میکروکلیما‌های باغ و خشکیدگی گیاهان حساس و نیمه‌حساس، افزایش میزان و گستره گردوغبار، اخلال در تبادل گازی و فتوسنتز و بروز ضعف در گیاهان، افزایش آلودگی‌های صوتی و در‌نتیجه کوچ و نابودی جانوران موجود در این اکوسیستم، به‌هم خوردن تعادل نوری و اکولوژیکی و درنهایت زوال درختان و نابودی منظر را به‌همراه داشته‌باشد.    با توجه به اینکه درختان و گیاهان باغ ملی گیاه‌شناسی ایران، دارای تنوع زیادی در بافت، شکل و رنگ هستند، ازاین‌رو هسته مرکزی بوم‌شناختی یک چشم‌انداز را رقم می‌زنند و علاوه‌بر جنبه‌های زیبایی‌شناسی، منفک‌کننده کاربری‌های مختلف و از بین برنده سیمای نامطلوب عوامل مصنوع هستند. در شرایطی که ساختمان‌های بلندمرتبه و توده‌های فشرده بنا‌های سیمانی و فولادی، نمای این پهنه سبز ارزشمند را از بین ببرند، لذا امکان خلق و تأکید بر توجه و نگاه به عناصر طبیعی که در به نظم کشیدن سیمای محیط، تأثیر روان‌شناختی دارد، از بین خواهد رفت.   با توجه به این نکته مهم که در صورت بدعت‌گذاری صدور مجوز بلندمرتبه‌سازی در حریم باغ گیاه‌شناسی، زمینه برای دست‌اندازی بیشتر و صدور مجوز‌های جدید هموار خواهد شد، پیشنهاداتی برای جلوگیری از زوال تدریجی باغ ملی گیاه شناسی ایران مطرح ارائه می‌شود: حفظ حریم و رعایت ضوابط استقرار واحد‌های گروه خدماتی در اطراف باغ ملی گیاه‌شناسی، توقف ساخت‌وساز و ابطال پروانه‌های صادره با رعایت حقوق و جلوگیری از ضرر مالکان، آموزش، آگاهی‌رسانی و تبیین جایگاه باغ گیاه‌شناسی به‌عنوان یک سرمایه و گنجینه ملی برای عموم مردم ایران اسلامی، ثبت باغ ملی گیاه‌شناسی به‌عنوان میراث جهانی یونسکو، تصویب ضوابط حریم برای دیگر باغ‌های گیاه‌شناسی کشور.